Hoe meet je de waarde van verhalen? Die vraag duikt regelmatig op bij discussies over de inzet van storytelling als communicatiemiddel. Met de huidige nadruk op ‘evidence based’ werken en ‘accountability’ zijn verhalen maar glibberige dingen. Leuk vindt iedereen ze, maar of ze effectief zijn?
Mijn gebruikelijke strategie om mensen te overtuigen van
de effectiviteit van verhalen, is door... er een verhaal over te vertellen. Dan
vertel ik over bijstandsmoeder Priscilla die van het podium afkwam en
verbijsterd bleek over haar eigen kunnen, dat ze haar eigen verhaal had durven
vertellen. Of over die ambtenaren die bij het luisteren naar een schrijnend
verhaal over een kwetsbaar schoolmeisje, een traantje weg zaten te pinken.
Mensen ‘voelen’ vaak wel wat de waarde van verhalen is.
Ze snappen dat je geraakt en geïnspireerd kan raken van een persoonlijk verhaal
uit je doelgroep. Maar dan? Wat doe je bijvoorbeeld met al die
ongestructureerde informatie in een verhaal? Ja, er zit informatie in verhalen
die relevant is voor de organisatie. En nee, die past niet netjes in onze
hokjes van afdelingen en beleidsterreinen.
Slecht asfalt
Ik herinner me een verhaal van een vrouw die
hardlooptrainingen geeft aan arme, allochtone vrouwen in Amsterdam-Noord. In
haar verhaal zat concrete informatie voor de stratenmakers van het stadsdeel,
want het asfalt in het park waar ze liepen was hier en daar zo slecht. En de
straatverlichting kon ook beter. Maar haar verhaal ging ook over hoe de vrouwen
de weg naar de armoedevoorzieningen niet konden vinden (veel abstractere informatie
die relevant is voor een centrale beleidsafdeling van de gemeente).
En dan nog: N=1. Wat moet je met één verhaal? Je kan niet
één persoon representant maken voor een hele doelgroep. Misschien wijkt deze
persoonlijke ervaring wel heel erg af van het gemiddelde. Verhalen hebben geen
kwantitatieve, meetbare waarde. Je kan er geen grote lijnen uit halen waar je
in je beleidsontwikkeling wat mee kan.
Mildere ogen
Wat dan wel? Door te luisteren naar verhalen, gebeurt er
iets met je beeld van de werkelijkheid. Die wordt rijker, genuanceerder. Het
effect is dat je – door je doelgroep letterlijk in de ogen te kijken – hun
beleving beter kunt begrijpen. Je gaat je misschien zelfs voorstellen hoe je het
zelf had gevonden om in die situatie te zitten. Mogelijk helpt dat je om met
mildere ogen naar je doelgroep te kijken. Als je uit hun eigen mond hebt
gehoord hoe moeilijk het soms is om de juiste keuzes te maken. En om – met die
ene man of vrouw die het meest indruk op je heeft gemaakt voor je geestesoog –
met nog meer bezieling je werk te kunnen doen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten